پودر خون

خوندر بین مواد حاصله از مازاد کشتارگاهى منبع خوبى از پروتئین هاى خام است. از همه حیوانات خون گرم، مى توان پودر خون تهیه کرد ولى معمولاً خونى که درکشتارگاه هاى دام جمع آورى مى شود، از گاو و گوسفند و احیاناً بز و شتر مىباشد سابقاً خون کامل را بعد از منعقد کردن، در اتوکلاو تا حرارت ۱۴۰ درجهسانتى گراد حرارت داده و سپس تحت فشار در دیگ هاى چرخان خشک مى نمودند. درحال حاضر از دستگاه هائى استفاده مى کنند که در آن خون کامل به صورت پودرپاشیده و به طریقه اسپرى خشک مى گردد. پودرخون از نظر پروتئین بسیار غنى است. (به طورمتوسط ۸۲ درصد) ماده ازته دارد. خون داراى مقدار زیاد لیزین (۹/۹ درصد) ومقدار کمى ایزولوسین، تریپتوفان، آرژنین و متیونین است. مواد معدنى آن درحدود ۰۵/ درصد و مواد چربى آن بسیار فقیر است.
پودرخون با داشتن مقدار فراوان مواد ازته معمولاً همراه با غلات که از نظر پروتئین خام و لیزین ضعیف است، در فرمول به کار مى رود. همچنین خون کشتارگاهی اگر بازیافت نشود برای طبیعت بسیار مشکل ساز خواهد بود چرا که سریع آلودگی را جذب کرده و باعث شیوع بیماری میشود. از طرفی به دلیل دارا بودن نیتروژن بالا (به دلیل پروتئین بالای خون(، باعث تغییر در اکوسیستم محل میشود.
خصوصیات پودر خون:
رنگ پودر خون از قرمز تیره تا قهوه ای تیره متغیر است. این محصول دارای بوی  مخصوص بخود میباشد و باید عاری از بوهای غیر عادی فساد و گندیدگی باشد. اندازه ذرات این محصول طبق استاندارد ملی ایران باید بگونه ای باشند که از الک ٢,٨ میلیمتر عبور کنند.
کاربرد پودر خون :
1:کاربرد در جیره غذائی دام و طیور
این محصول برای حیوانات چندان دلچسب نیست و باید طی دوره چند ماهه ای دام  را نسبت به آن عادت داد. این محصول نسبت به بقیه منابع پروتئین های حیوانی از  سطح اسیدآمینه پایینتری برخوردار است. پودر خون به دو نوع دامی و طیوری تقسیم بندی میشود.
مزایای پودر خون:
این محصول باعث انتقال بیماری جنون گاوی نمیشود، لذا با داشتن پروتئین بالا در زمان بحران BSE ودر خون به همراه دیگر ، مکملها، جایگزین مناسبی برای پودر گوشت محسوب میشود پودر گوشت و خون پودر گوشت و خون نیز یکى از مواد اولیه جهت تأمین پروتئین در جیره غذائى طیور مى‌تواند باشد. پودر گوشت و خون از مازاد کشتارگاه‌هاى دامى و کنسروسازی، لاشه حیواناتى که در کشتارگاه به‌علل مختلفى براى انسان غیرقابل مصرف تشخیص داده مى‌شوند، تشکیل مى‌گردد. همچنین ضمائم قرمز لاشه (کبد، قلب، قلوه، سر)، ضمائم سفید لاشه (مجارى معده و روده، شش‌ها، دست‌‌ها و پاها) و سایر پس‌مانده کشتارگاه‌ها (خون، استخوان، اندام تناسلی، و گاهى حتى شاخ و سم) در تهیه پودر گوشت مورد استفاده قرار مى‌گیرد. از این‌رو بسته به اینکه مواد اولیه بیشتر شامل چه قسمت‌هائى باشد

پودر گوشت موجود در بازار به سه دسته تقسیم مى‌کنند:
- آرد گوشت پراستخوان (حاوى ۴۵ درصد پروتئین خام)
- آرد گوشت کم‌استخوان (حاوى ۵۰ درصد پروتئین خام)
- آرد گوشت بى‌استخوان (حاوى ۵۳-۵۵ درصد پروتئین خام)
پودر گوشت داراى مقدار قابل توجهى گلیسین، پرولین و مخصوصاً لیزین است. ولى اسیدآمینه‌هاى نوع متیونین، تریپتوفان، هیستیدین، تره‌اونین و پرولین آن نسبت به پودر ماهى کمتر است.
مقدار چربى در آدر گوشت بین ۷-۱۴ درصد است. پودر گوشت بسته به‌نوع تهیه داراى مقادیر فراوان کلسیم و فسفر مى‌باشد، به‌علاوه حاوى مقادیر قابل توجهى از عناصر کمیاب (مس، منگنز، آهن) است، از این‌رو معمولاً در تغذیه طیور پودر گوشت را هیچ‌گاه به‌عنوان تنها منبع پروتئینى در جیره انتخاب نمى‌کنند بلکه به‌علت بعضى کمبودها و محدودیت‌هائى که در آن وجود دارد، به‌عنوان مکمل غذا همراه با پودر ماهى به‌کار مى‌برند.
پودر بقایاى کشتارگاه‌هاى طیور

طبق بررسى انجام شده در ایران درصد مواد غیرقابل مصرف لاشه طیور پس از کشتار بدون توجه به جنسیت آنها به قرار زیر است:

- خون ۷/۱ درصد
- پرها ۷ درصد
- سر و پا ۶۵/۸ درصد
- اندرونه‌ها و امعاء و احشاء ۵۹/۶ درصد
- مجموعاً ۹/۲۳ درصد

چناچه از ۷ درصد پر، ۲ درصد آن را شاهپرها حساب کنیم، بقایاى غیرقابل استفاده در کشتارگاه‌هاى طیور که به دور ریخته مى‌شود را مجموعاً مى‌توان رقمى در حدود ۹/۱۸ درصد منظور نمود که متأسفانه در ایران قسمت اعظم این بقایا بدون استفاده به دور ریخته مى‌شود در حالیکه با نصب دستگاه‌هاى مخصوص در کنار کشتارگاه‌هاى طیور مى‌توان به‌طور متوسط از هر سه کیلوگرم بقایاى مزبور یک کیلوگرم پودر بقایا براى تغذیه دام و طیور و ماهى تولید نمود. پودر بقایا چنانچه به‌طور مطلوب تهیه و چربى آن به‌خوبى گرفته شود، داراى میزان کافى پروتئین خام مى‌باشد. از نظر ویتامین و اسید‌آمینه‌ها نیز غنى است به‌طورى که لیزین آن در حدود ۷/۲ درصد و متیونین آن در حدود ۱ درصد است. طرز تهیه پودر ضایعات یا بقایاى کشتارگاه‌هاى طیور بدین ترتیب است که پس از کشتار امعاء و احشاء و سر و پاها و شاهپرها را وارد سرند متحرک مى‌کنند و به‌وسیله عمل گریز از مرکز (سانتریفوژ) آنها را در آب شستشو مى‌دهند و سپس مواد را در مخزن پخت که داراى حرارت ۱۴۰ درجه سانتى‌گراد است به‌مدت ۳-۴ ساعت حرارت مى‌دهند و چربى آن را تا حدود امکان جدا مى‌کنند.
ضوابط حمل ونقل پودر ماهی ، پودر خون وپودر استخوان :
پودر ماهی ، پودر خون وپودر استخوان باید در کیسه های دربسته وضد آب  و حداکثر 50 کیلویی وبر روی پالت حمل ونقل گردد . استفاده از وسایط مخصوص حمل ونقل کود مرغی وکود دامی برای حمل مواد اولیه غذای دام وطیور اکیداً ممنوع است .